Η Sonja Angerer αναλύει το γεγονός ότι πολλά ψηφιακά τυπωμένα προϊόντα είναι δύσκολο να ανακυκλωθούν, ωστόσο, οι κατασκευαστές υποστρωμάτων εργάζονται για τη δημιουργία κατάλληλων λύσεων.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση στοχεύει σε μια κυκλική οικονομία όπου θα ανακυκλώνονται όσο το δυνατόν περισσότερα απόβλητα. Αλλά για τις εφαρμογές ψηφιακής εκτύπωσης, αυτό δεν είναι ακόμη εφικτό. Οι κατασκευαστές εκτυπωτικών υποστρωμάτων ήδη ασχολούνται με την δημιουργία λύσεων. Από εκεί και πέρα, τα πάντα εξαρτώνται από τους εκτυπωτές και τους πελάτες τους.

Μετά από κάθε έκθεση και κάθε εκστρατεία σημείου πώλησης (POS) όλα τα συσσωρευμένα απόβλητα πρέπει να απορριφθούν. Είναι αλήθεια ότι ορισμένα υλικά, όπως το χαρτί ή το γυαλί μπορούν να ταξινομηθούν και να ανακυκλωθούν αρκετά εύκολα. Δυστυχώς όμως, αυτό δεν ισχύει για την πλειονότητα των υποστρωμάτων που χρησιμοποιούνται στην ψηφιακή εκτύπωση.

Η ανακύκλωση είναι ένα πρόβλημα για πολλά ψηφιακά τυπωμένα προϊόντα. Υπάρχουν όμως ήδη πρωτοβουλίες που στοχεύουν να το αλλάξουν. Φωτογραφία: S. Angerer

Γιατί δεν υπάρχουν επιλογές ανακύκλωσης για πολλές εφαρμογές ψηφιακής εκτύπωσης;

Για να καταλάβετε γιατί οι εφαρμογές ψηφιακής εκτύπωσης είναι συχνά δύσκολο να ανακυκλωθούν, είναι σημαντικό να κατανοήσετε τι συμβαίνει συνήθως στην Ευρωπαϊκή Ένωση με εμπορικά και δημοτικά απόβλητα:

• ΧΥΤΑ
• Ανάκτηση ενέργειας κατά την αποτέφρωση αποβλήτων
• Ανακύκλωση σε μια νέα πρώτη ύλη

Επιπλέον, εξάγονται παρτίδες ταξινομημένων και μη ταξινομημένων αποβλήτων. Η μαγική λέξη για την αποτελεσματική ανακύκλωση είναι η «ταξινόμηση». Αυτό σημαίνει ότι τα απόβλητα πρέπει να αποτελούνται, όσο το δυνατόν περισσότερο από μόνο ένα υλικό, για παράδειγμα χαρτί, χαρτόνι ή φιάλες ΡΕΤ. Η επανεπεξεργασία είναι δυνατή με λογική προσπάθεια και κόστος.

Όλοι όσοι γνωρίζουν τις οδηγίες για τη συλλογή οικιακών απορριμμάτων από τις γερμανικές τοπικές αρχές ξέρουν, για παράδειγμα, ότι πρέπει να απορρίπτουν το δοχείο γιαουρτιού ξεχωριστά από το αλουμινένιο καπάκι. Αυτός ο συνδυασμός «πλαστικού δοχείου με αλουμινένιο καπάκι» μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την παραγωγή δυο ταξινομημένων δευτερευόντων υλικών.

Δυστυχώς, προϊόντα όπως πλαστικοποιημένα pop-up stands ή εκτυπώσεις σε φύλλα αλουμινίου δεν μπορούν να διαχωριστούν εύκολα. Παραμένουν ένα σύνθετο υλικό, ακατάλληλο για επανεισαγωγή στον κύκλο υλικών.

Ωστόσο, δεν πρέπει να είναι έτσι. Στην αυτοκινητοβιομηχανία υπάρχει, από το 2015, ο στόχος της ανακύκλωσης σε ποσοστό 95% κατά βάρος για τα οχήματα που βρίσκονται στο τέλος της ζωής τους. Ως αποτέλεσμα, υπάρχει ήδη μια ολόκληρη σειρά πρώτων υλών που μπορούν να χρησιμοποιηθούν πολλές φορές.

Ψηφιακά εκτυπωτικά υποστρώματα κατασκευασμένα από ανακυκλωμένα υλικά

Το Re-board (που φαίνεται στη φωτογραφία) και άλλα κυψελοειδή χαρτόνια παράγονται από ανανεώσιμες πρώτες ύλες. Φωτογραφία: Re-board.

Η ψηφιακή εκτύπωση χρειάζεται υποστρώματα υψηλότερης ποιότητας από τις παραδοσιακές μεθόδους εκτύπωσης. Ως εκ τούτου, δεν ήταν δυνατό να προσφέρουμε μεγάλες ποσότητες υποστρωμάτων που μπορούν να παραχθούν από μερικώς ή πλήρως ανακυκλωμένο υλικό.

Μια μικρή εξαίρεση είναι τα κυψελοειδή χαρτόνια και άλλα υποστρώματα εκτύπωσης με βάση το χαρτί. Το πανευρωπαϊκό ποσοστό ανακύκλωσης χαρτιού έφτασε το 71,5% το 2015. Ωστόσο, ακόμη και με το Re-board, ίσως το πιο διάσημο κυψελοειδές χαρτόνι που χρησιμοποιείται στην εκτυπωτική βιομηχανία, φέρει εκτυπώσιμη επένδυση παραγόμενη από πολύ υψηλό ποσοστό νωπών ινών. Αυτός είναι ο μόνος τρόπος για να εξασφαλιστεί εξαιρετική ποιότητα εκτύπωσης.

Η Verseidag-Indutex, μέλος του ομίλου Serge Ferrari από τον Αύγουστο του 2020, έχει κατασκευάσει το Vertex, μια επίστρωση κατασκευασμένη από απορρίμματα της αυτοκινητοβιομηχανίας. Το αποτέλεσμα είναι μια επίστρωση που δεν περιέχει PVC και είναι κατασκευασμένη από ήδη ανακυκλωμένο υλικό. Αυτή είναι μια σημαντική καινοτομία για τη βιομηχανία ψηφιακών εκτυπώσεων. Το Vertex προορίζεται να αποτελέσει τη βάση μιας ολόκληρης σειράς εκτυπωτικών υποστρωμάτων κατάλληλα για χρήση σε εσωτερικούς και εξωτερικούς χώρους. Θα καλύψουν όλες τις εφαρμογές ψηφιακής εκτύπωσης γενικής χρήσης και θα βελτιστοποιηθούν για μελάνια HP latex και UV. «Σκόπιμα δεν συνιστούμε solvent ή eco-solvent μελάνια για υλικά με επίστρωση Vertex», λέει ο Stefan Altgassen, Διευθυντής της Επιχειρηματικής Μονάδας Εκτύπωσης Μεγάλου Μεγέθος την εταιρεία Verseidag-Indutex. «Σε καμιά περίπτωση δεν θα μπορούσε κάτι τέτοιο να αποτελέσει μέρος μιας περιβαλλοντικής εκτύπωσης».

Εκτεταμένες δοκιμές βρίσκονται σε εξέλιξη με χρήστες beta. Η Verseidag-Indutex αναμένει ότι τα πρώτα προϊόντα της σειράς Vertex θα κυκλοφορήσουν στην αγορά μέχρι τα μέσα του 2021. «Ο στόχος είναι η κατασκευή υλικών mesh και banner για τις τρέχουσες εφαρμογές ψηφιακής εκτύπωσης», εξηγεί ο Peter Michael Siemens, Επικεφαλής Ανάπτυξης & Καινοτομίας. «Όπου είναι απαραίτητο, αυτά θα πληρούν τα ισχύοντα γερμανικά, γαλλικά και ευρωπαϊκά πρότυπα πυροπροστασίας».

Όπως όλα τα υπάρχοντα mesh υλικά για ψηφιακές εκτυπώσεις μεγάλου μεγέθους, έτσι και τα προϊόντα Vertex έχουν πυρήνα από υφασμένο πολυεστέρα. Προς το παρόν τα νήματα που χρησιμοποιούνται είναι συμβατικά, διότι οι τιμές αγοράς για τα ανακυκλωμένα νήματα είναι πολύ υψηλότερες. Ωστόσο, σύμφωνα με τον Διευθύνοντα Σύμβουλο της Verseidag-Indutex, Markus Simon, η εταιρεία σχεδιάζει «να βρει μια λύση σε αυτό το πρόβλημα, εντός του ομίλου Serge Ferrari».

Ανακύκλωση και αποτύπωμα CO₂

Τα Vertex είναι από μόνα τους σύνθετα προϊόντα. «Προκειμένου να διασφαλιστούν τα σωστά χαρακτηριστικά των υλικών εκτύπωσης μεγάλου μεγέθους, δεν υπάρχει εναλλακτική λύση προς το παρόν», λέει η Siemens. «Ωστόσο, για πρώτη φορά, καταφέραμε να παράγουμε επίστρωση υψηλής ποιότητας χρησιμοποιώντας ανακυκλωμένα υλικά». Ίσως να είναι δυνατή η εύρεση λύσης για την ανακύκλωση των προϊόντων Vertex. Η Serge Ferrari κατάφερε να δημιουργήσει το σύστημα Texyloop για banner και mesh με επίστρωση PVC ήδη από το 2014. Τα επιστρεφόμενα και επεξεργασμένα προϊόντα εκτύπωσης, μπορούν να επαναχρησιμοποιηθούν ως υποστρώματα σε πράσινες στέγες.

Ακόμη και όταν τα απόβλητα ταξινομούνται, υπάρχουν σημαντικές διαφορές στην καταλληλότητά τους για ανακύκλωση. Το PVC θεωρείται ακόμη δύσκολο να ανακυκλωθεί. Σε πολλές χώρες, το απορριπτόμενο PCV τίθεται σε χώρο υγειονομικής ταφής ή μετατρέπεται σε ενέργεια σε μονάδες αποτέφρωσης αποβλήτων. Το τελευταίο μπορεί να φαίνεται κακή ιδέα με την πρώτη ματιά, αλλά στην πραγματικότητα η ενεργειακή αξία του PVC είναι περίπου συγκρίσιμη με εκείνη του γαιάνθρακα. Ως εταιρεία με πολλά τμήματα προϊόντων, η Verseidag-Indutex είναι μέλος της βιομηχανικής πρωτοβουλίας VinylPlus, η οποία διοργανώνει εκστρατείες για την ανακύκλωση του PVC και τη χρήση του ως πρώτη ύλη σε νέα προϊόντα.

Άλλοι κατασκευαστές εκτυπωτικών υποστρωμάτων επικεντρώνονται αποκλειστικά σε εναλλακτικές λύσεις PVC-free, χωρίς τη χρήση ανακυκλωμένων υλικών ή προσεγγίσεων ανακύκλωσης. Το Σεπτέμβριο του 2020, για παράδειγμα, η Heytex παρουσίασε τα προϊόντα της Ecotex. Αυτά χαρακτηρίζονται ως ανθεκτικά για περίπου ένα έτος σε εξωτερικές συνθήκες στη βόρεια Ευρώπη. Δεδομένου ότι είναι ελαφρύτερα από προϊόντα με PVC με παρόμοια δεδομένα απόδοσης, είναι πιο εύκολο να μεταφερθούν και έτσι μπορούν να βοηθήσουν στην επίτευξη μικρότερου αποτυπώματος CO₂.

Η Neschen επέκτεινε πρόσφατα το χαρτοφυλάκιο προϊόντων χωρίς PVC. Στην εικόνα: η έδρα της Neschen στο Bückeburg. Φωτογραφία: Neschen

Τον Νοέμβριο, η γερμανική εταιρεία Neschen παρουσίασε το Easy Dot, μια νέα ματ αυτοκόλλητη μεμβράνη. Το αυτοκόλλητο αυτό παράγεται χωρίς PVC και οργανικούς διαλύτες, επειδή οι κόλλες είναι υδατοδιαλυτές. Το ίδιο το φιλμ είναι κατασκευασμένο από πολυπροπυλένιο (PP). Ωστόσο, η παραγωγή PP, μια ευρέως διαδεδομένη εναλλακτική λύση για το PVC στη βιομηχανία εκτύπωσης, καταναλώνει ιδιαίτερα υψηλά ποσοστά ενέργειας. Επιπλέον, τα δεδομένα απόδοσης για τα υποστρώματα από PP για χρήση σε εξωτερικούς χώρους είναι σημαντικά χειρότερα από ότι για το PVC. Αυτό σημαίνει ότι μια εκτύπωση ενδέχεται να πρέπει να αντικατασταθεί πολλές φορές, οδηγώντας σε μεγαλύτερους όγκους υλικού. Ενώ το PP θεωρείται ιδιαίτερα κατάλληλο για ανακύκλωση, το πραγματικό ποσοστό ανακύκλωσής του το 2017 ήταν λιγότερο από ένα τοις εκατό. Αυτή είναι η χαμηλότερη τιμή για οποιοδήποτε πλαστικό σε ευρεία χρήση.

Είναι επομένως δύσκολο να προσδιοριστεί ένα οικολογικό αποτύπωμα για τα διαφορετικά υποστρώματα εκτύπωσης. Το Re-board δημοσίευσε ένα για τα προϊόντα του με υπολογισμούς βάσει των προδιαγραφών CEPI και ISO 14040. Η πηγή ενέργειας για την παραγωγή του εκτυπωτικού υποστρώματος είναι πολύ σημαντική για τον υπολογισμό του οικολογικού αποτυπώματος. H Verseidag-Indutex, κατάφερε να γίνει σχεδόν κλιματικά ουδέτερη στα μέσα του 2020, λόγω ενός νέου φωτοβολταϊκού συστήματος υψηλής απόδοσης και της χρήσης πιστοποιημένου πράσινου ηλεκτρισμού.

Οι περισσότεροι κατασκευαστές φιλμ και υποστρωμάτων για την εκτυπωτική βιομηχανία έχουν ξεκινήσει πρωτοβουλίες για την ελαχιστοποίηση των επιπτώσεων των προϊόντων τους στο περιβάλλον. Για παράδειγμα, η Avery Dennison έχει εφαρμόσει μέτρα που έχουν μειώσει την εκπομπή αερίων ρύπων που ευθύνονται για το φαινόμενο του θερμοκηπίου κατά 8.000 τόνους.

Ωστόσο, είναι σημαντικό να κατανοήσουμε ότι τυχόν βελτιώσεις που πραγματοποιούνται από τον κατασκευαστή μπορούν να επηρεάσουν μόνο την παραγωγή του υποστρώματος εκτύπωσης. Οι εκπομπές που προκαλούνται κατά τη διάρκεια του κύκλου ζωής του υλικού και ακόμη και της διαδικασίας ανακύκλωσης του, αποτελούν «πρόσθετο».

Πώς μπορούν τα ψηφιακά προϊόντα εκτύπωσης να γίνουν πιο φιλικά προς το περιβάλλον;

Ποιο είναι το οικολογικό αποτύπωμα και ποια η δυνατότητα ανακύκλωσης των ψηφιακά τυπωμένων προϊόντων; Το «είναι περίπλοκη» θα ήταν μια καλή απάντηση. Ένας από τους λόγους για αυτό, είναι ότι το αποτύπωμα CO₂ και η ανακύκλωση, ενώ είναι συνδεδεμένα μεταξύ τους, δεν είναι το ίδιο πράγμα.

Υπάρχουν όμως ορισμένα πράγματα που μπορούν να κάνουν οι ψηφιακοί εκτυπωτές για να ελαχιστοποιήσουν τις επιπτώσεις των προϊόντων τους στο περιβάλλον. Αυτά ξεκινούν από το σχεδιασμό:

• Επιλογή κατάλληλων υλικών

• Αποφυγή παραγωγής σύνθετων προϊόντων, για παράδειγμα με πλαστικοποίηση
• Ανάπτυξη εφαρμογών που απαιτούν λιγότερο υλικό

Η εκτυπωτική παραγωγή παίζει καθοριστικό ρόλο στο να κάνει τις ψηφιακές εκτυπώσεις πιο φιλικές προς το περιβάλλον. Τα κατάλληλα μέτρα περιλαμβάνουν:

• Αποδοτικός στόλος μηχανημάτων

• Αποτελεσματική ροή εργασίας με λίγα απόβλητα
• Χρήση φιλικών προς το περιβάλλον πηγών ενέργειας

Ωστόσο, ένα μέτρο μπορεί να είναι επιτυχές μόνο εάν και οι καταναλωτές παίξουν το δικό τους ρόλο. Η προσποίηση δεν είναι αρκετή. Πρέπει να είναι πρόθυμοι να επωμιστούν το μερίδιό τους για πιο πράσινα υποστρώματα και περισσότερη ανακύκλωση. Αποτελεί μείζον και σημαντικό καθήκον των ψηφιακών εκτυπωτών να πείσουν τους πελάτες τους. Στην τελική, αν υπάρχει ένα πράγμα που έχουμε μάθει τους τελευταίους μήνες, είναι αυτό: Μόνο μαζί θα τα καταφέρουμε.

πηγή: https://www.fespa.com/en/news-media/features/on-the-road-to-greater-sustainability-for-print-substrates